Việc chúng tôi trình bày các quy tắc đọc theo một thứ tự cố định không có nghĩa là bạn bắt buộc phải làm theo thứ tự đó. Tất nhiên nói như trên không có nghĩa là nếu người thầy hiện hữu trả lời câu hỏi của bạn, thì bạn không còn gì để làm. Khác với mắt, tai bạn sẽ không chấp nhận một chỗ nào bị nhấn sai.
Những lợi ích đạt được khi đọc các tác phẩm sử thi theo lối tích cực, hay đọc có phân tích không kém gì lợi ích đạt được khi đọc các cuốn sách hư cấu khác. Vì cụm từ là một tập hợp từ, trong đó mỗi từ lại tạo nên ngữ cảnh cho các từ khác nên các từ đơn lẻ có xu hướng bị giới hạn về nghĩa. Thứ nhất là chỉ khi đã hiểu những gì đang được nói đến, chúng ta mới có thể đánh giá một tác phẩm lịch sử nào đó có vẻ không thật.
Bạn cần nhớ rằng mỗi lĩnh vực kiến thức đều có hệ thống từ chuyên môn riêng. Những cuốn sách hay, dù là tiểu thuyết hay không phải tiểu thuyết, cũng đáng được đọc như vậy. Thậm chí rắc rối nằm ngay trong những từ như triết học và khoa học vì chúng vốn được sử dụng rất đa dạng.
Ngoài những loại sách trên, còn có một loại sách thực hành nữa. Chúng ta học những kinh nghiệm đúc kết trong cuộc sống hằng ngày, kinh nghiệm sẵn có hoặc kinh nghiệm mà các tác phẩm giả tưởng đã tạo ra trong trí tưởng tượng của chúng ta. Vì thế, bạn nên thận trọng khi áp dụng câu hỏi ý nghĩa của cuốn sách là gì vào các tác phẩm văn học hư cấu.
Họ đọc mà không có sự tự do. Ví dụ, một bài báo chỉ dài ba trang về DNA nhưng không có bất cứ báo cáo thí nghiệm hay sơ đồ, công thức toán học nào thì độc giả vẫn phải nỗ lực hết mình. Không phải lúc nào bạn cũng tự mình tìm ra sự thống nhất trong nội dung một cuốn sách.
Một câu ghép có thể nêu lên một số nhận định liên kết với nhau dưới dạng một lập luận. Chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ đặt ra ở phần mở đầu cuốn sách bằng cách đã chỉ ra rằng hoạt động chính là yếu tố cốt lõi để đọc có hiệu quả và càng đọc chủ động bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu; đã định nghĩa đọc chủ động chính là biết cách đặt câu hỏi, đâu là những câu hỏi cần phải đặt ra khi đọc bất cứ cuốn sách nào và cách thức trả lời với những loại sách khác nhau. Người ta có thể xem xét những cuốn sách khác nhau về cùng một lĩnh vực để so sánh và đưa ra nhận xét thứ tự.
Khảo sát tất cả các cuốn sách trong thư mục để tìm ra cuốn nào viết về chủ đề cần nghiên cứu, đồng thời có khái niệm rõ hơn về chủ đề đó. Nó rộng hơn vì chúng tôi nghĩ rằng cốt lõi của lịch sử là sự thuật lại hay kể một câu chuyện nào đó. Hơn nữa, càng chung chung lại càng dễ hiểu - tự thân các quy tắc đã rất dễ hiểu.
Rõ ràng, những từ được dùng theo cách đặc biệt là tối quan trọng đối với tác giả. Sai lầm điển hình của việc đọc bị động cũng như của những độc giả dễ tính là không chú ý tới từ vựng. Việc chuẩn bị cho đọc đồng chủ đề tức là đọc soát qua một lượt các cuốn sách trong thư mục của bạn dường như cũng có thể được tiến hành đồng thời với việc đọc phân tích.
Nếu độc giả đồng ý với kết luận của cuốn sách và công nhận các phương pháp nó đề xuất là thích hợp và hiệu quả thì người ấy mới phải hành động theo cuốn sách. Cụ thể, bạn biết cuốn sách có những điều mà bạn muốn đào sâu hay không, có đáng để bạn dành thêm thời gian và tâm trí hay không. Giai đoạn sẵn sàng đọc được đánh giá qua các bài kiểm tra, hoặc được giáo viên - những người rất giỏi phát hiện ra khi nào một học sinh sẵn sàng đọc - ước đoán.
Có sự khác biệt rõ ràng giữa một bài kêu gọi hành động với một chuyên luận chính trị, giữa một tờ tuyên truyền về kinh tế với một bài phân tích những vấn đề kinh tế. Sau đó, bạn có thể dựa vào những trang này để phân tích cuốn sách. Khi tất cả tác giả chỉ đưa ra hai câu trả lời, vấn đề trở nên đơn giản.